عطر و ادکلن ها هم تاریخ انقضا دارند؟!
پاسخ این سوال یک کلمه ی کوتاه است « بله»
عموم مردم فکر میکنند عطر و ادکلن ها تاریخ انقضا ندارند، چرا که برخی افراد شاهد ادکلن های مراسم عروسی پدر و مادرانشان در خانه هستند! یا یک عطر بسیار قدیمی از پدر بزرگ و مادربزرگ شان به دست شان رسیده است.
باید در اینجور مواقع گفت یا این عطر و ادکلن ها بسیار مرغوب بوده اند که بدون فاسد شدن باقی مانده اند یا اینکه شما رایحه ی سالهای اول تولیدشان را استشمام نکرده اید که بدانید فاسد شده و تغییر بو داده اند!
فاسد شدن عطر و ادکلن
در ترکیبات تشکیل دهنده عطر و ادکلن ها مواد شیمیایی و طبیعی گوناگونی به کار میرود که هر کدام میتواند طول عمر متفاوتی داشته باشد. فساد یک عطر یا ادکلن مانند مواد غذایی خطرات بسیار جدی را در پی ندارد و اینطور نیست که کاملا غیر قابل استفاده شود اما به دلیل ایجاد تغییرات شیمیایی در خود باعث اختلالات آلرژیک و یا سردردهای میگرنی می شوند و یا ممکن است این قبیل مشکلات را تشدید کند.
گفتنی ست نوع ترکیب و ساختار مواد تشکیل دهنده عطرها یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در انقضای یک عطر یا ادکلن است. هرچه ساختار عطر سنگین تر یا پایدارتر باشد به همان نسبت دیرتر فاسد میشود و به طور عکس هرچه عطری ساختار سبک تری داشته باشد و زودتر تبخیر شود احتمال اکسیداسیون آن بالاتر رفته و زودتر فاسد میشود. متاسفانه عطرهای طبیعی علارقم هزینه و کیفیت بالاتری که دارند نسبت به عطرهای شیمیایی مدت زمان کمتری طول میکشد تا خراب شوند.
عاملی که بیش از هر چیز طول عمر یک عطر را تحت تاثیر قرار می دهد اکسیداسیون است. با توجه به اینکه الکل در یک عطر نقش نگه دارندگی دارد و مانع برخورد مولکول های عطر با اکسیژن میشود، پس هرچه میزان الکل آن بیشتر باشد دوام عطر نیز بالاتر خواهد بود.
فاسد شدن عطرهایی که استفاده میکنیم
در این رابطه باید گفت به محض اولین استفاده از عطر و ادکلن راه نفوذ اکسیژن به شیشه عطر شما باز شده و فرایند ترکیب اکسیژن با مواد تشکیل دهنده عطر شما آغاز میشود. به همان میزانی که در پی استفاده از عطرتان شیشه آن خالی تر میشود به همان میزان هم اکسیژن فضای ظرف را در برمیگرد و احتمال فساد عطر بیشتر میشود.
اما این موضوع نباید سبب ترس و نگرانی شما حین استفاده از عطر و ادکلن هایتان شود بلکه فقط کافی ست به خاطر داشته باشید به یادگار نگه داشتن مقداری از عطرهای محبوبتان، شدنی نیست چرا که به مرور زمان اکسید خواهد شد.
گفتنی ست که فرآیند اکسیداسیون مانند بسیاری از فرآیندهای شیمیایی دیگر تحت تاثیر عواملی مانند رطوبت، نور و حرارت می تواند سریع تر انجام شود. پس بهتر است حواستان به جایی که عطر را در آن نگه داری میکنید باشد.
در کل، طول عمر یک عطر باز شده را، دو الی سه سال تخمین می زنند.
فاسد شدن عطرهای نو و باز نشده
ژاک هاکلیر، عطرساز بزرگ برندهای معروفی همچون گوچی، هوگو باس و تیری موگلر، می گوید سلامت یک عطر باز نشده به دو عامل بستگی دارد؛ ترکیبات به کار رفته در ساختار عطر و شرایط نگهداری آن. به گفته ی او عطرهای باز نشده ممکن است طول عمر زیادی داشته باشند چرا که وقتی یک عطر باز نشده ی متعلق به دهه ی 80 میلادی به دستش رسید، از نظرش رایحه ای کاملا تازه و سالم داشت.
علائم فاسد شدن عطر و ادکلن
برخلاف آنچه در سر دارید فاسد شدن عطر به معنای کاهش قدرت پخش یا ماندگاری آن نیست بلکه یک عطر رایحه ی جذاب اولیه ی خود را از دست میدهد و بوی ترش، فلزی، گندیدگی، اسیدی یا حتی حسی پلاستیکی مانند به خود می گیرد و در اینطور مواقع تشخیص منقضی شدن آن به راحتی انجام می پذیرد. این تغییر رایحه در نت های اولیه رخ میدهد. نت‌های مرکباتی و میوه‌ای مانند ترنج و پرتقال و نت‌های سبز مثل نعنا هندی که در اکثر عطرها، نت‌های بالایی و اولیه را شامل می‌شوند، بیشتر دچار اکسیداسیون خواهند شد. لازم به ذکر است امروزه بسیاری از کمپانی های عطر سازی از تثبیت کننده‌ها و فیلتر‌های UV برای کاهش حساسیت عطر نسبت به اکسیداسیون استفاده میکنند.
اما اشاره به این نکته هم جالب است که ماندگارترین رایحه‌های عطر، نت‌های چوبی، چرم و کهربا و عطرهایی بر پایه رایحه شرقی مثل مشک و وانیل و دارچین، هستند. به جرات می‌توان گفت حتی بعد از گذشت سه تا چهار سال، همان پایداری و رایحه ی ابتدایی را دارند.
تغییر رنگ و ظاهر عطر هم از علائم مهم و واضح فاسد شدن یک عطر است؛ حتی اگر رایحه ی آن تفاوتی نکرده باشد. به هیچ عنوان در این شرایط از آنها استفاده نکنید چرا که ممکن است روی لباسهایتان لک شود یا ترکیبات فاسد شده ی آن سبب بروز حساسیت پوستی شود.
نماد تاریخ انقضا روی عطر و ادکلن
روی ظروف شیشه ای عطر و ادکلن ها یا حداقل روی جعبه ی عطر ها شاهد تصویری از یک قوطی با در باز هستیم که این شکل نماد انقضای عطر میباشد. این علامت با حرف M به معنای ماه همراه است که ایام باقی مانده تا فساد عطر شما را نمایش میدهد.
متاسفانه یک ترفند تجاری در بیان تاریخ انقضای عطر ها به کار میرود و آن هم این است که برخلاف آنکه فکر میکنید تاریخ ها را کمتر از انقضای واقعی عطر ها مینویسند!
علاوه بر تضمین سلامت کالا، نوشتن این تاریخ به دو دلیل دیگر است؛ اول به خاطر اینکه شما از ترس فاسد شدن عطر، زود به زود آن را استفاده کنید و دوم به این دلیل که حتی اگر عطر شما تمام هم نشده بود، از ترس خراب شدن و تغییر رایحه اولیه، دوباره آن را تهیه کنید.
آنچه راجع به تاریخ انقضای عطر و ادکلن ها باید گفت این است که در اکثر موارد تعیین این تاریخ شدنی نیست و تنها با ظاهر شدن علائم فساد به خصوص در رایحه شان، می توانید از وضعیت سلامت آن مطمئن شوید.
افزایش ماندگاری عطر و ادکلن
اولین و مهم ترین شاخصی که باید در نگهداری یک عطر به آن توجه کنید مکان نگه داری آن است. خانم ها علاقه ی زیادی به چیدن لوازم آرایشی و بهداشتی و همچنین عطرهای خود، روی میز توالت اتاقشان دارند. به خصوص هنگامی که نور مستقیم خورشید به آنها می تابد و صحنه ی رویایی را شاهد هستند.
اما این کار برای لوازم آرایشی و بهداشتی شما در حکم نابودی آنها عمل میکند! چرا که نور خورشید و اشعه ی فرابنفش به راحتی ترکیب های سازنده آنها را تخریب کرده و آنها را فاسد میکند.
عطر و ادکلن ها را دور از تابش مستقیم نور خورشید و همین طور سیستم های گرمایشی و سرمایشی نگه دارید. همان طور که گرما یک عامل مخرب برای این محصولات است سرمای زیاد هم باعث خرابی آنها میشود. پس هرگز آنها را در یخچال نگهداری نکنید. لازم به ذکر است که نباید آنها را در معرض تغییر مداوم دمای هوا هم قرار دهید. رطوبت هم همان طور که در ابتدای مطالب گفته شد بسیار مخرب است پس عطر هایتان را در حمام و سرویس بهداشتی نگذارید.
در کل بهترین شرایط برای عطر و ادکلن ها دمای معتدل اتاق است و بهتر است آنها را در جعبه اصلی خود و در اتاقی که دمای آن بیش از 20 درجه سانتیگراد نیست، نگهداری کنید.
